„ИСПРАВЕН КАМЕН“ – ВОЛКОВО, ПРИЛЕПСКО

На околу 500 m северно од Волково Село на ритчето се наоѓа осамена испра­вена карпа со домороден корен, која претставува вистински мегалит. Поради ваквата форма на карпата, местото е познато како „Исправен Камен“. Искористена е при­род­на форма на карпата, при што е можно нејзино дообликување во сегашната фор­ма. Дека карпата била објект на извесна општествена или култна примена, укажуваат неколку елементи, кои се забележуваат на самата исправена карпа, како и на ниската карпа од нејзината јужна страна. Од двете страни на менхирот, на неговите вертикални површини, има по една издлабена дупка во која можеби стоеле извесни колови – на северозападната страна дупка со пречник 0,06 m и длабочина од 0,19 m, на висина од 0,93 m, а на југоисточната страна дупка со пречник 0,12 m и длабочина од 0,35 m, на висина од 0,60 m.

На ниската карпа од јужната страна, која има површина од околу 3 m², се нао­ѓа­ат голем број кружни и надолжни длабнатини чиј распоред е тешко да се иден­ти­фи­кува и да се долови извесна артикулација. На северозападната вертикална површина на менхирот се забележуваат и неколку помали длабени форми, крај левиот раб, кои водат косо кон врвот на карпата. Од северната страна на карпата – менхир, речиси, веднаш до неа се наоѓа уште една помала карпа, со видно зарамнет горен дел, но нејзината форма е нарушена со откршување на дел од неа во минатото.

Крај самиот менхир, од една диво раскопана јама, во неговата основа излегле фраг­менти од керамички садови. Според украсува­ње­то, изработката и квалитетот тие ука­жуваат на праисторискиот пери­од од енеолитот до бронзеното време, односно од 3 500 до 1 200 година п.н.е. Тоа упатува на констатација дека во овој голем вре­менски период во праисторијата или во дел од него, менхирот значел централен об­јект на извесно култно или општествено случување. Не треба да се заборави фак­тот што овој менхир се наоѓал во заокружување на голем број населби од разни периоди, меѓу кои и во праисторијата. Локалитетот „Мечка“, во атарот на селото Селце, кој има остатоци од значајна праисториска населба од енеолитот се наоѓа на околу 2 km се­верно, а траги од праисторија има и на локалитетите под селото Прилепец, „Безис­тен“ – пронајдени се предмети од бронзеното време и „Долишта“ – пронајдени се архе­о­лошки наоди од архај­скиот период. На локалитетот „Змијарникот“, во под­ножјето на Дренска Планина, во бли­зина на тврдината „Марков Ѕид“, се среќаваат фрагменти од керамички садови со белези од бронзеното време. Траги од насе­лу­вање има и во непосредна близина на мен­хи­рот, од неговата источна страна каде има и забележителни длабени форми по карпите, јужно од него, на локалитетот „Долишта“, како и на локалитетот „Каракамен“, источно од менхирот, каде можат да се сретнат голем број траги од интервенции по карпите, керамика и сл. Слични траги има и на други места во поблиската и подалечната околина. Тука се двата камени објекти, винарниците на 200 m јужно, една антропоморфна стела и мермерните споменици во кругот на селските гробишта во Волково и низ селото, што укажува на тоа дека овој менхир во еден момент од историјата, поточно праисторијата, се наоѓал во простор во кој владеела исклучителна живост од човечко присуство, а во такви услови овој објект од камен имал особено значење за жителите на некоја од блиските населби.

КЕРАМИКА

Димензии:

Висина:             3,40 m

ширина:             2,40 m

Дебелина:                     1,00 m

 

Датирање:    3 500 – 1 200 г. п.н.е.